تحقیق کاروفناوری
پودمان پوشاک هفتم
سبک و مد در لباس و پوشش
امروزه کاربرد لباس بسیار فراتر از پوشش و محافظت است و سبک پوشش افراد تبدیل به یک وسیلۀ ارتباطی شده است. افراد هر روز از خود می پرسند که « لباس چه بپوشم » و این پرسش بیهوده ای نیست چرا که در عصر حاضر لباس هایی که ما برتن می کنیم اهمیت ویژه ای یافته اند. لباس ما ارتباط نزدیکی با هویت ما دارد و دربارۀ شغل، طبقۀ اجتماعی، شرایط اقتصادی و تفکرات ما به دیگران سرنخ هایی می دهد. در واقع سبک لباس پوشیدن را می توان نوعی ابراز و بازنمایی شخصیت فرد دانست. ارتباط پوشش و هویت فرد دو جنبه دارد؛ یکی اینکه شما چه برداشتی از خودتان دارید که یک سبک پوشش خاص را انتخاب می کنید؟ دیگر اینکه این سبک پوشش چه اطلاعاتی دربارۀ شما به دیگران می دهد؟
سبک پوشش به خصوصیاتی اطلاق می شود که لباسی را از لباسی دیگر متمایز می کند. برای مثال شلوار جین، یک سبک ویژه از شلوار است. پژوهشگران مد کوشیده اند تا سبک های پوشش را دسته بندی و تعریف کنند. اما باید توجه داشت که بسیاری از مردم با این تعاریف آشنا نیستند و هنگام لباس پوشیدن به طور مشخص از یک سبک پیروی نمی کنند و ممکن است پوشش آنها تلفیقی از چندین سبک باشد. دسته بندی های مختلفی برای انواع سبک وجود دارد که در ادامه مطلب درباره آنها توضیحاتی درج می شود.
1- سبک های محلی
این نوع از تقسیم بندی سبک بر اساس منطقۀ جغرافیایی است. بیشتر فرهنگ های دنیا سبک های پوشش مخصوص به خود را دارند که بر پایۀ سنت های محلی و آب و هوای منطقه شکل گرفته اند. در دهه های اخیر با رشد اینترنت و آشنایی مردم با فرهنگ های مختلف، تمایز میان پوشش ها هم کم رنگ تر شده است.
2- سبک های فرهنگی
سبک های پوشش فرهنگی، فارغ از منطقۀ جغرافیایی و قومی، توسط افرادی که از ویژگی های فرهنگی خاصی پیروی می کنند، پوشیده می شود. این ویژگی ها می تواند سیاسی، هنری، ورزشی و... باشد. سبک پوشش فرهنگی، تعلق فرد به این گروه ها در هر منطقۀ جغرافیایی و با هر قومیتی را می تواند نشان دهد.
3- سبک های قدیمی یا تاریخی
این مدل از سبک ها هنوز هم طرفداران خود را دارند. به سبک هایی که از مدل های پیش از دهۀ 1920 میلادی ایده می گیرند، سبک های آنتیک و به آنهایی که از مدل های دهه های 1920 تا 1990 میلادی ایده می گیرند، سبک های روستایی گفته می شود. لازم نیست که تمام اجزا و شکل لباس مشابه نمونۀ تاریخی باشد، بلکه ایده هایی از اجزا و قسمت های مختلف آن نمونه ها اخذ می شود و سبک های تاریخی و روستایی را ایجاد می کند. مثلاً یک لباس متعلق به دوران ویکتوریا به هیچ وجه در عصر حاضر قابل پوشیدن نیست زیرا با نیازهای انسان مدرن و امروزی اروپایی مطابقت ندارد؛ اما ایده های ویکتوریایی کلاه های پردار یا جلیقۀ مردان در سبک های تاریخی، امروزه هم می تواند در جوامع آنها به کار رود.
4- سبک های حرفه ای
بهترین مثالی که می توان برای این نوع سبک ها ذکر کرد، تأثیر جزئیات لباس های نظامی نظیر سردوشی ها، جیب ها، بوت های سربازی و رنگ خاکی بر پوشش های مردم است.
معرفی انواع سبک های پوشش
از میان سبک هایی که در جهان رایج تر و محبوب تر هستند می توان به این سبک ها اشاره کرد:
سبک سنتی Bohemian ، سبک نامتعارف Exotic ، سبک کلاسیک Classic ، سبک شیک Chic ، سبک هنری Arty ، سبک رمانتیک Romantic ، سبک پر زرق و برق Flamboyant ، سبک مسحورکننده Glamorous ، سبک پسرانه Tomboy ، سبک دانش آموزی Preppy ، سبک غربی Western ، سبک روستایی Vintage ، سبک خیابانی Street Style و سبک گوتیک Goth که در ادامه با این سبک ها آشنا می شوید:
سبک کلاسیک Classic
سبک کلاسیک ممکن است ظاهراً راحت به نظر برسد. این سبک پوشش شامل لباس هایی می شود که در دهه های اخیر همیشه محبوب بوده اند مثل بلوز سفید جلوباز، کفش تخت شبیه به کفش باله، شلوار دمپا گشاد و چکمه های چرمی. لباس های سبک کلاسیک معمولاً از پارچه های درجه یک تهیه می شوند و دوخت هایی بسیار حرفه ای و بی نظیر دارند. سبک کلاسیک به تعادل اهمیت زیادی می دهد و خطوط دوخت در این سبک بسیار منظم و یکدست است. این سبک از پوشش، حالتی از وقار، شکوه، ثبات و اعتماد به نفس را القا می کند. افرادی که سبک کلاسیک بر تن می کنند، معمولاً ماندگاری را به مدل های زودگذر ترجیح می دهند و ظاهری دلپذیر و با استعداد از خود ارائه می کنند. رنگ ها در این سبک معمولاً رنگ های خنثی هستند که گاهی با سبز و قرمز ترکیب می شوند. در کمد لباس فردی که سبک کلاسیک می پوشد حتماً یک بلوز سفید، یک شلوار مشکی و یک کت طوسی یافت می شود. تزئینات در این سبک بسیار ساده بوده و شامل گردن بند رشته ای مروارید، گوشوارۀ تک نگین که روی گوش می چسبد و دست بند زنجیری می باشد. سبک کلاسیک گاهی با نام سبک فرهیخته هم شناخته می شود.
سبک خیابانی Street Style
سبک خیابانی در غرب بر خلاف دیگر سبک های مد از استودیوهای طراحی مد و نمایشگاه های مد و لباس بیرون نمی آید، بلکه از آنچه به فرهنگ جوانان معروف است نشئت می گیرد. این سبک از پوشش، بیشتر توسط جوان ترها و اغلب در شهر های بزرگ استفاده می شود و به نوعی می توان آن را الگویی از سبک لباس پوشیدن انسان های معمولی و عادی، در تضاد با ستاره ها و افراد مشهور دانست. سبک خیابانی، خود چندین سبک را در بر می گیرد؛ در واقع سبک خیابانی سبکی بر پایۀ فردیت است که طی آن هر فردی هویت چندگانه و باور هایش را به نمایش می گذارد. برخی از نظریه پردازان مد، سبک خیابانی را نوعی هنر اجرا می دانند چرا که فضایی ایجاد می کند تا هویت ها از طریق انتخاب لباس بازنمایی شوند.
سبک خیابانی با این تعریفی که ارائه شد، همواره در طول تاریخ وجود داشته است، اما در قرن بیستم میلادی بود که مورد توجه قرار گرفت و این نام به آن اطلاق شد. پس از جنگ جهانی دوم با رشد نظام های سرمایه داری و سیستم های تبلیغاتی برای فروش کالا، روندی در مخالفت با آن شکل گرفت که بر هویت فردی تأکید داشت و سبک خیابانی را ترجیح می داد و در واقع با تأکید بر سبک شخصی لباس پوشیدن، با برندسازی طراحان مشهور و سبکی که آنها برای لباس پوشیدن به مردم دیکته می کردند به مخالفت برخاست.
سبک هنری Arty
این سبک همان طور که از نامش پیداست متعلق به افراد خلاق و هنرمند است. فردی که این سبک از پوشش را برمی گزیند، احتمالاً روحیه ای هنردوست و لطیف دارد. در سبک هنری معمولاً از سبک های متداول اجتناب می شود و مدل هایی منحصر به فرد و متفاوت جای آن را می گیرند. در سبک هنری، هنر های دستی نظیر پارچه های دستبافت، لباس های دست دوز و گردن بند ها و زیورآلات دست ساز جایگاه ویژه ای دارند که گاهی به دست خود فردِ برتن کننده، درست می شوند.
سبک سنتی Bohemian
سبک سنتی هم مثل سبک هنری، ردپا هایی از هنر و خلاقیت در خود دارد. اما تفاوت این دو سبک در این است که در سبک سنتی تقریباً از پارچه ها، مدل ها و رنگ های غیرمعمول استفاده می شود. سبک سنتی روحی آزادانه دارد و در فرهنگ پوشش غربی، ایدۀ اصلی خود را از پوشش کولی ها گرفته است. پوشش های این سبک از پارچه هایی آزاد، افتان و بدون آهار تهیه می شوند. از ویژگی های این سبک می توان به طرح های پیچیده، بلوز های روستایی، گردن بند ها و دست بند های متعدد، سربند، پانچو و جین های سنگ شورشده اشاره کرد. از مشخصات اصلی این سبک هنجارشکنی و استفاده از ایده های جدید است. این سبک از پوشش در دهه های 60 و 70 میلادی در غرب بسیار محبوب بود.
سبک شیک Chic
این سبک معمولاً به معنای مد روز هم هست، اما به این معنی نیست که در این سبک حتماً باید از آخرین مدهای روز جهان پیروی کرد. افرادی که پوشش های سبک شیک را برتن می کنند معمولاً از سبک کلاسیک هم استفاده می کنند. در این سبک لباس ها بسیار آراسته و جذاب اند.
سبک پرزرق وبرق Flamboyant
این سبک پوشش بسیار شاخص، پر انرژی و برون گراست. همان طور که از نامش پیداست، در این سبک همه چیز براق و پر زرق و برق است و توجه ها را به خود جلب می کند. از ویژگی های بارز این سبک استفاده از اکلیل، پولک های براق، سنگ و پارچه های زری دار است. لباس ها در این سبک معمولاً نامتقارن بوده و چین ها و حلزونی های بسیار بزرگ، حاشیه های پف دار و رنگ های متنوع و براق در آنها به کار رفته است. در پوشش های این سبک گاهی چاپ های بزرگ برروی پارچه هم دیده می شود.
سبک رُمانتیک Romantic
پوشش های این سبک اغلب شامل حلزونی، چین، پلیسه، تور، گیپور و پارچه های لطیف با طرح های گل، قلب و ستاره است. خطوط منحنی در این سبک نقش پررنگی دارند و گردن بند، گوشواره و دست بند هایی به شکل قلب این لباس ها را همراهی می کند.
سبک دانش آموزی Preppy
این سبک در دهۀ 60 قرن بیستم میلادی، توسط طراحانی نظیر پری الیس و لیلی پولیتزر معرفی شد و پوششی مشابه لباس دانش آموزان و دانشجویان آن دوران را ارائه می داد. این سبک در میان دانشجویان بسیار محبوب است و بیشتر در میان دخترها طرفدار دارد. جوراب نخی تا زانو یا جوراب شلواری ضخیم، دامن پلیسه، فون یا توتو، بلوز های سه دکمه و پیراهن های مردانه، از پوشش های سبک دانش آموزی هستند. در این سبک، کفش های بدون پاشنه و اسپرت پوشیده می شود و در لباس ها نیز بیشتر از رنگ های آبی، قرمز، سفید، مشکی، سرمه ای و زرشکی استفاده می شود. طرح های خال دار و چهارخانه هم در این سبک معمول است. زیورآلاتی که در این سبک استفاده می شود، زیاد نیستند و معمولاً فقط یک ساعت اسپرت بر مچ دست دیده می شود.
سبک نامتعارف و غیر رایج Exotic
هدف اصلی در این سبک پوشیدن لباس های غیر معمول، هیجان انگیز و متفاوت است. مثلاً لباس های یک فرهنگ بومی ممکن است در کشوری دیگر نامتعارف به نظر برسند. این سبک از پوشش، معمولاً رمزآلود و جذاب است. خطوط روان بلند، رنگ های قوی، قلاب دوزی و گلدوزی، طرح های تزئینی نامتداول، چاپ های شلوغ نظیر درخت و جنگل، بافت های پر زرق و برق و زیورآلات براق و درخشان از اجزای پوشش این سبک هستند.
سبک پسرانه Tomboy
تی شرت هایی با نقش های گرافیکی، پیراهن های مردانه، شلوار های جین و کتان و کفش های اسپرت از اجزای این سبک هستند. معمولاً در این سبک لباس ها آزاد هستند و لباس جذبی پوشیده نمی شود. در سبک پسرانه به جز ساعت مچی از زیورآلات دیگری، استفاده نمی شود.
سبک روستایی Vintage
این سبک از پوشش، از سبک های قدیمی و روستایی تقلید می کند. لباس های متداول این سبک معمولاً لباس هایی هستند که بین دهه های 1920 تا 1990 میلادی پوشیده می شدند. در این سبک گاهی در کنار لباس های سبک قدیمی از زیورآلات مدرن هم استفاده می شود.
